بررسی قابلیت داده‌های لیدار هوایی در برآورد ارتفاع پایه‌های درختی پلت و ممرز

 اندازه‌گیری ارتفاع درختان به روش سنتی در عرصه‌های جنگلی به‌ویژه در توده‌های ناهمسال، انبوه و چند‌اشکوبة پهن‌برگ دشوار و مستلزم صرف زمانی طولانی است. در تحقیق حاضر از سیستم لیزر اسکنر هوایی برای تولید داده‏های لیدار و داده‌های سه‌بعدی دقیق از درختان جنگلی استفاده شد تا قابلیت این داده‌ها برای برآورد ارتفاع پایه‏های درختی در یک جنگل پهن‌برگ خزری در شصت‌کلاته گرگان بررسی شود. داده‌ها در فصل رویش با میانگین تراکم چهار تا پنج نقطه در متر مربع برداشت شد. 100 پایة درختی از دو گونة پلت (Acer velutinum) و ممرز (Carpinus betulus) که در اشکوب چیره واقع شده بودند یا تداخل تاجی با پایه‌های مجاور نداشتند انتخاب شد. ارتفاع درختان با استفاده از دستگاه اندازه‌گیری ارتفاع درخت (Vertex IV) اندازه‌گیری شد و موقعیت مراکز درختان با استفاده از سیستم DGPS و نیز به روش فاصله و آزیموت با استفاده از دوربین توتال استیشن برداشت شد. درختان برداشت‌شده در زمین، با استفاده از مختصات مرکز و قطر تاج در ابرنقاط لیزر بازیابی شدند و استخراج ارتفاع به‌طور مستقیم از ابرنقاط لیزر صورت گرفت. روابط رگرسیونی بین ارتفاع درختان اندازه‌گیری‌شده در عرصه و استخراج شده از ابرنقاط داده‌های لیزر تحلیل شد، طوری‌که ارتفاع درختان پلت و ممرز به‌ترتیب با ضرایب تبیین 96/0 و 95/0 و میانگین خطای نسبی 4 و 3 درصد برآورد شد. مقدار RMSe (جذر میانگینمربع خطاها) ارتفاع برآوردی گونه‌های پلت و ممرز، به‌ترتیب 5/1متر (6 درصد) و 84/1متر (6 درصد) و میانگین اختلاف بین ارتفاع استخراج‌شده از لیدار و ارتفاع اندازه‌گیری‌شده در عرصه 04/1 متر و 53/1- متر به‌دست آمد. نتایج این تحقیق آشکار می‌سازد که، با توجه به مقبولیت داده‌های ارتفاعی لیدار، سرعت فراگیرشدن داده‌ها و سهولت دسترسی آن برای کاربران، استفاده از این داده‌ها را می‌توان برای برآورد ارتفاع درختان گونه‌های مورد تحقیق در دیگر نقاط جنگلی شمال کشور توصیه کرد.